„Nowy kościół został wybudowany jako wotum wdzięczności Matce Bożej Częstochowskiej, której Obraz od dawna czczony jest w Kaplicy Na Brzegu” – Ks. Kanonik Marian Juraszek

Historia Kaplicy Na Brzegu

Pierwszym proboszczem starającym się  o budowę nowego Kościoła  w Kasinie Wielkiej był jeszcze przed II wojną światową ks. proboszcz Jan Korzeń. Wojna przerwała te zabiegi.

Późniejszy czas w którym wypadało starać się o pozwolenie i budować nowy Kościół w Kasinie Wielkiej był bardzo niekorzystny dla Kościoła Katolickiego.

Po II wojnie światowej Polska dostała się pod wpływy Radzieckie i robiono wszystko, aby zniszczyć Kościół i religię Katolicką. Na wszystkie możliwe sposoby utrudniano uzyskanie pozwolenia na budowę i realizację budowy nowych Kościołów. Tam tylko budowano Kościoły, gdzie była bardzo wielka prężność ludzi w tym kierunku i to całej społeczności.

STARANIA O POZWOLENIE NA BUDOWĘ

Zabytkowy, drewniany Kościół Parafialny z 1610 r. w Kasinie Wielkiej nie mógł pomieścić już parafian, których liczba w 1970 r. dochodziła do 3-ch tysięcy.
Po II wojnie światowej w 1947 r. ówczesny proboszcz parafii ks. Edward Szczyrzyński rozpoczął starania o uzyskanie od władz państwowych zezwolenia na wybudowanie nowego Kościoła.
Sporządził nawet całą dokumentację Kościoła, ale pozwolenia na budowę nie uzyskał i dokumentacja straciła ważność. Ks. proboszcz Edward Szczyrzyński nie mógł uzyskać pozwolenia, dlatego, że jak sam pisze w Kronice Parafialnej Kasiny Wielkiej, nie chciał się zapisać do tak zwanych księży „patriotów”, którzy to księża współpracowali z bezbożniczym rządem stalinowskim. Sam ks. Edward Szczyrzyński pisze: „ na tym fundamencie zdrady interesów Kościoła, jakim jest zapisanie się do księży „patriotów” nie będę budował świątyni”.
Ks. Edward Szczyrzyński zmarł 6 stycznia 1970 r. nie posuną się, ani o krok budowy nowego Kościoła. 

.
W czerwcu 1971 r. ks. kardynał Karol Wojtyła arcybiskup, metropolita Krakowski mianował proboszczem w Kasinie Wielkiej księdza Mariana Juraszka, dotychczasowego wikariusza parafii w Nowym Targu, który pełnił funkcje duszpasterskie w dzielnicy Nowego Targu – na Kowańcu, gdzie bez pozwolenia państwowego rozbudował małą Kaplicę w Kościół.
Ks. kardynał Karol Wojtyła wręczając Mu nominację na proboszcza, powiedział – jak czytamy w Kronice Parafialnej:  „Posyłam księdza do Kasiny Wielkiej, aby ksiądz tam wybudował nowy Kościół, bo w Nowym Targu wykazał ksiądz inwencje w tym kierunku”.

W drugim roku swojego pontyfikatu Ojciec Święty Jan Paweł II przyjmując pielgrzymkę z Żywiecczyzny, w której brała udział siostra ks. proboszcza Mariana Juraszka,  Antonina w czasie składania darów została przedstawiona Ojcu Świętemu, który wtedy zapytał się: „Czy ks. Juraszek jest dalej w Kasinie Wielkiej i czy wybudował Kościół?”.

.
Po przybyciu do Kasiny Wielkiej ks. Marian Juraszek jak czytamy w Kronice Parafialnej Kasiny Wielkiej: ”(…) zastałem wszystkie obiekty parafialne kompletnie zniszczone, a to Kościół Parafialny wymagał remontu kapitalnego (dach przeciekał, deski oszalowania kościoła przegnite, parkan rozwalony, dach parkanu w strzępach), Kaplica Na Brzegu wymagała pokrycia blachą i pomalowania, plebania ledwie nadająca się do zamieszkania, a dom parafialny w kompletnej ruinie. Wszystkie te remonty tychże obiektów przeprowadziłem, a były wojewoda nowosądecki Lech Bafia, służalec Moskwy i wojujący bezbożnik postawił warunek do uzyskania zezwolenia na nowy Kościół, że stary musi być zakonserwowany, według wymogów konserwatora wojewódzkiego. Ten warunek parafia spełniła w zupełności – wielkim wysiłkiem parafian i dużym nakładem finansowym. Konserwacja kosztowała około 1,5 mln zł.”.

.
Od 18. XII. 1972 r. ks. proboszcz Marian Juraszek rozpoczął intensywne starania poprzez Kurię Krakowską, najpierw w Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie, a potem w Nowym Sączu o zezwolenia na budowę nowego Kościoła.

.
Aby łatwiej uzyskać zezwolenie i nie mnożyć obiektów sakralnych w Parafii starał się o rozbudowę Kaplicy Na Brzegu w Kościół Parafialny. W tej sprawie parafia sporządziła inwentaryzację istniejącej Kaplicy, którą zrobił inż. Zenon Piotrowski z Krakowa i wstępny projekt rozbudowy.

Dyrektor rozwoju ds. wyznań w Nowym Sączu – Bolesław Leśniak – również nieprzychylny Kościołowi uznał, że rozbudowa Kaplicy Na Brzegu jest ze względu na teren prawie niemożliwa i polecił złożyć wniosek do Urzędu Wojewódzkiego w Nowym Sączu o zezwolenie na budowę w stosownym miejscu. Parafia tak uczyniła.

.
Starania ks. proboszcza Mariana Juraszka popierała kilkunastoosobowa grupa parafian, którzy jeździli w delegacjach do władz wojewódzkich początkowo w Krakowie, a następnie w Nowym Sączu, prosząc o zezwolenie na budowę Kościoła.
Wojewoda nowosądecki Lech Bafia nigdy delegacji naszej parafii nie przyjął. Delegacje były przyjmowane przez dyrektora wydziału ds. wyznań i stale dawano im wymijające odpowiedzi jak to skwitował jeden z delegacji zapytany przez proboszcza co załatwili, odpowiedział  jak czytamy w Kronice Parafialnej Kasiny Wielkiej: „Ni tak, ni tak.

Taki sposób traktowania przez władze wojewódzkie zniechęcał parafian do kolejnych wyjazdów.
Jak czytamy w Kronice Parafialnej Kasiny Wielkiej:„(…) dyr. Leśniak stale pytał, nie ma sołtysa wśród was”.

Z parafian, którzy naprawdę wszelkimi sposobami dążyli do uzyskania zezwolenia i nie bali się władz, że im się narażą było nie wielu”.
Ks. proboszcz Marian Juraszek od samego początku pobytu w Kasinie Wielkiej przekonywał parafian, że budowa nowego Kościoła to sprawa konieczna. Przygotowanie do budowy 7 stycznia 1974 r. rozpoczął łamaniem kamienia w kamieniołomie na „Lulkowie” i w czerwcu tegoż roku zakończono zwózkę około 700 m3. Dnia 5 listopada 1974 r. rozpoczęto rozbieranie baraku w parafii Tenczyn, który został nam ofiarowany przez tamtejszego proboszcza. Ten barak został zamontowany na parceli „Ogród” – parceli kupionej od Turskich pod Kościół. Ówczesne władze komunistyczne zaczęły nakładać kary finansowe na ks. proboszcza Mariana Juraszka w celu przymuszenia do rozbiórki. Aby uratować barak od rozbiórki ks. proboszcz argumentował, że jest on potrzebny jako budynek pomocniczy przy konserwacji starego Kościoła. Służył również jako pomieszczenie do produkcji cegły.

W roku 1980 nastąpiły wydarzenia i zmiany polityczne w Polsce. Powstały nowe związki zawodowe „Solidarność”. W tym czasie władze państwowe złagodziły kurs w stosunku do Kościoła i łatwiej można było uzyskać zezwolenie na budowę.
Na fali zmian, kiedy usuwano najwyższe władze ze stanowisk, został również usunięty znienawidzony przez mieszkańców województwa – wojewoda nowosądecki – Lech Bafia. Jego następcą został długoletni znajomy ks. proboszcza Mariana Juraszka – Antoni Rączka. W dniu 1 listopada 1980 r. nowy wojewoda proszony przez ks. proboszcza Mariana Juraszka o zezwolenie na budowę Kościoła, zaznaczył, żeby ks. kardynał Franciszek Macharski, metropolita Krakowski poprosił o wydanie zezwolenia dla Kasiny Wielkiej, to takie pozwolenie wyda. W tej sprawie ks. M. Juraszek z dziekanem ks. Antonim Pawlitą udali się do ks. kardynała. Niestety ks. kardynał wyjaśnił, że wpierw musi prosić o pozwolenie dla Zakopanego, potem dla Rabki, a na trzecim miejscu dla Kasiny. W związku z tym ks. proboszcz Marian Juraszek udał się do wojewody, aby w pierwszej kolejności wydał Kasinie zezwolenie. Wojewoda obiecał, że tak zrobi i dotrzymał słowa. Ks. bp St. Smoleński, który w towarzystwie wice-kanclerza ks. Bronisława Fidelusa przybył do wojewody w sprawach budownictwa sakralnego – otrzymał wtedy pozwolenie na budowę Kościoła w Kasinie Wielkiej. Ks. kanclerz B. Fidelus powiedział jak czytamy w Kronice Parafialnej Kasiny Wielkiej:  „Piękny prezent pan wojewoda robi swojemu przyjacielowi ks. Marianowi Juraszkowi”.

.
Zezwolenie na budowę nowego Kościoła w Kasinie Wielkiej, zostało wydane decyzją z dnia: 2 grudzień 1980 r. Nr. W.z. – 41(69)80. Wiadomość o tym zezwoleniu dociera do proboszcza w sobotę dnia 6 grudnia w uroczystość św. Mikołaja – patrona parafii Skrzydlna, do której należała Kasina Wielka do 1804 r. – wiadomość dociera poprzez Naczelnika Miasta i Gminy w Mszanie Dolnej – Czesława Liszkę. Pisemną decyzję parafia otrzymała w poniedziałek – 8 grudnia 1980 r. w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.

SPORZĄDZANIE DOKUMENTACJI

Rozpoczęto sporządzanie dokumentacji nowego Kościoła.

Jak czytamy w Kronice Parafialnej Kasiny Wielkiej:  „Projektant sporządził kilkanaście projektów koncepcyjnych (makiet Kościoła), które kolejno były odrzucane przez kardynała Franciszka Macharskiego. Dwie wersje projektów koncepcyjnych zostały sporządzone w rysunkach i jedna z nich została zawłaszczona przez kardynała, ale architekt wojewódzki w Nowym Sączu zatwierdził drugi wariant na, który w dalszej kolejności zgodził się ks. bp Pietraszko, szef budownictwa sakralnego w Archidiecezji Krakowskiej. Przy załatwianiu tej sprawy, była taka uciążliwość, że ze względu na stan wojenny za każdym razem chcąc jechać do Krakowa czy Nowego Sącza trzeba było wpierw jechać do gminy w Mszanie Dolnej i pobrać zezwolenie na wyjazd„.

Dokumentację techniczną budowy nowego Kościoła sporządził mgr. inż. architektury Czesław Biały z Nowego Sącza, przy udziale mgr. inż. architektury Witolda Króla i mgr. inż. architektury Jacka Najbora też z Nowego Sącza. Obliczenia konstrukcyjne do projektu zrobił mgr. inż. architektury – konserwator Bogusław Pokol.
Wojewódzkie Biuro Architektury w Nowym Sączu zatwierdza plan realizacyjny budowy Kościoła w dniu 29 lipiec 1982 r. Ostateczne pozwolenie na wejście na plac budowy wydaje Naczelnik Miasta i Gminy w Mszanie Dolnej, Czesław Liszka w dniu 31 lipca 1982 r.
Ostateczny projekt nowego Kościoła został również zatwierdzony w całości i podpisany przez ks. bp Jana Pietraszka. Proboszcz Marian Juraszek nie skrywał po konsultacji z biskupami, że powierzchnia Kościoła nie powinna przekraczać 700 m2. Architekt chcąc uzyskać większą stawkę wynagrodzenia za sporządzenie projektu przekroczył tę granicę i zaprojektował Kościół o powierzchni 1080 m2 (Parafia otrzymała pozwolenie na wybudowanie Kościoła nie przekraczającej powierzchnię 1200 m2). To samowolne przekroczenie metraża Kościoła przez architekta powiększyło bardzo koszty budowy i opóźnienie jego realizacji.
.
Podczas sporządzania dokumentacji budowy nowego Kościoła, parafia z ks. proboszczem Marianem Juraszkiem zrobiła wodociąg grawitacyjny o długości 2 700 metrów bieżących oraz drugą odnogę o długości 600 metrów bieżących. Ujęcie wody zrobiono u podnóża góry Lubogoszcz. Z tego wodociągu korzystają: Szkoła, sklepy, Ośrodek Zdrowia, remiza OSP oraz liczne gospodarstwa indywidualne, a także  osiedle Wrzecionki.

.

Dnia 14 sierpnia 1982 r. miało miejsce uroczyste poświęcenie placu pod budowę nowego Kościoła, dokonane przez kardynała Franciszka Macharskiego. Ksiądz kardynał miał uroczystą celebrę w Kalwarii Zebrzydowskiej, ale poprosił o zastępstwo ks. bp Juliana Groblickego, a sam przyjechał do nas.
Trzeba było się spieszyć, aby rozpocząć prace budowlane, bo władze państwowe w każdej chwili mogły spowodować coraz to większe trudności, jeśli chodzi o sprawy budownictwa sakralnego.

zdjęcia z poświęcenia placu budowy

Ciąg dalszy Historii Nowego Kościoła Parafialnego w przygotowaniu już wkrótce.

Historia Kaplicy Na Brzegu